www.7dak.fora.pl

Piotrek

"Jest rok 1921, pierwsza koncentracja Wielkopolskiej Brygady Kawalerii po zwycięskiej wojnie, po latach rozproszenia.

I oto bankiet w wielkiej sali kasyna, która pomieścić mogła 500 biesiadników. Gwarno, radośnie, toast za toastem "Sto lat, niech żyje!", "Pamiętasz?", "Pamiętasz?"... W jednym kącie śpiewają żurawiejki, gdzie indziej alfabet kawaleryjsko - artyleryjski i znów "Sto lat"... Z czubów dobrze się już korzy...

Gdy dowódca brygady wzniósł toast za 15 - ty poznański, na salę wjechało czterech fanfarzystów na siwych koniach i odegrało pierwszą zwrotkę - zawołanie marsza 15-tego pułku ułanów poznańskich. Nagrodzono ich burzą oklasków i "wiwatnych wrzasków"... Potem zawołanie 17-tego pułku ułanów wielkopolskich. Dla dowódcy brygady, "generalskiego". Za każdym zawołaniem, toast do dna i wreszcie miłe artylerzystom konnym zawołanie, ich marsz.

Jeszcze w uszach brzmiały ostatnie tony naszego zawołania, gdy nagle... Potężny huk wstrząsnął budynkiem, a z okien, jak grad, poleciały szyby... i cisza, która aż bolała. Można się było obawiać krzyków rannych odłamkami szkła, tymczasem burza oklasków i owacje "Niech żyje nasz DAK!", "Jeszcze raz, jeszcze raz!", krzyczeli najbardziej zalani...
To pułkownik Łakiński, chcąc się zrewanżować 15-temu ułanów za występ fanfarzystów, przez adiutanta zaalarmował najbliżej zakwaterowany działon, który milczkiem odprzodkował działo na tarasie kasyna i na znak adiutanta odpalił "Panu Bogu w okno", granatem stalowym z czepkiem zamiast zapalnika. Granat zarył sie gdzieś w głebi lasów otaczających Biedrusko, a może utopił się w Warcie, która mu była po drodze... Wybuchnie w dzien Sądu Ostatecznego, nie szkodząc nikomu.

Były dochodzenia żandarmerii, podobno dowódca korpusu rozmawiał przy raporcie z płk. Łakińskim. Czym sie ta rozmowa skończyła? Mało kto wie... Jak zwykle i ochoczo i jednomyślnie korpus oficerski dywizjonu zgodził się zapłacić na raty koszty wybitych szyb i potłuczonych tafli na tarasie (jako że podrzuciło działem przy wystrzale). Jak mawiają Warszawiacy : "Tak dawno, może nie wszystko jest prawdą?" Moje pierwsze pobory w DAK w 1932 r. nic o szybach w Biedrusku nie wspominały. Widocznie dług był już spłacony. A może?"

Powyższe relacja z hucznej (w dosłownym słowa tego znaczeniu) zabawy w kasynie pochodzi broszurki pt. "Wspomnienia oficera artylerii konnej ze służby w 7-ym Wielkopolskim Dywizjonie Artylerii Konnej w latach 1932 - 1937" autorstwa Józefa Zbigniewa Otfinowskiego. Jako że autor zaczął służbę w 7 DAK w 1932 r. siłą rzeczy opisał historię już zasłyszaną, jako że miała miejsce 11 lat wcześniej.

Ja sam zanim dotarłem do opracowania Józefa Otwinowskiego, słyszałem tę historię w nieco innej wersji. Wedle tejże, działon miał zajechać wkoło klombu przed tarasem kasyna, odprzodkować, odpalić, zaprzodkować, wrócić do koszar, wyczyścić działo i konie, zanim żandarmeria zdążyła przybiec na miejsce zdarzenia. Niezależnie od tego jak było dokładnie, szyby z okien poleciały.

Było to chyba w miniony piątek wieczorem... Samochód wciąż stał na ulicy, pozostawało wprowadzić go do garażu. Nim jednak do niego wjechałem, postanowiłem się przejechać po okolicy. Ruszyłem przed siebie, nie wiedząc w zasadzie jeszcze dokąd pojadę. Będąc w okolicach pętli na Sobieskiego wpadłem na pomysł, żeby jechać na Morasko. Tam skręciłem w prawo i po kilku minutach dotarłem do rozjazdu. W prawo było na Poznań, w lewo na Biedrusko. Póxna pora skłaniać mogłaby do powrotu do domu, ja skręciłem jednakże w lewo. Po chwili zanurzyłem się w lasy otaczające poligon w Biedrusku.

W tym miejscu nieco historii...
Interesujący nas rozdział na kartach historii Biedruska rozpoczyna się pod koniec XVIII stulecia. Po konfiskacie majątków kościelnych w Prusach Południowych w 1797 r., dobra, należące uprzednio przez 300 lat do Cystersek z klasztoru w Owińskach, stają sie własnością Ottona Sigmunta von Treskow - pruskiego porucznika kawalerii w stanie spoczynku. Rodzina von Treskow władać będzie okolicznymi ziemiami przez następne 107 lat, by w 1904 r. sprzedać Biedrusko wraz z okolicznymi ziemiami armii pruskiej. Ulega wtedy zmiana nazwy na Weissenburg i powstaje obóz ćwiczebny wykorzystywany do szkoleń bojowych. Po zrywie powstańczym 1918 r. wojska pruskie opuszczają Wielkopolskę, a Biedrusko obejmuje we władanie Wojsko Polskie, eksploatując je nadal jako poligon wojskowy. Wykorzystują go różne rodzaje broni, od piechoty przez kawalerię (m.in. CWK w Grudziądzu przybywa tu rokrocznie marszem pieszym na manewry) po artylerię. Od 1938 r. Biedrusko staje się miejscem stacjonowania 7 Pułku Strzelców Konnych.

Tyle historii, w największym skrócie. Ważne to, co po tamtych czasach pozostało. Skoro bowiem było Biedrusko garnizonem wojskowym nie mogło w nim zabraknąć przecież kasyna. W istocie było takowe, w nim bowiem rozegrały się wypadki, opisane w cytowanej powyżej relacji Józefa Otwinowskiego. Przez pewien czas rolę kasyna pełnił również stojący kilkadziesiąt metrów obok pałac rodziny von Treskow, pobudowany w drugiej połowie XIX w.

Kiedy przemierzałem puste uliczki Biedruska, mijając po drodze płoty z napisem "Teren wojskowy. Wstęp wzbroniony!", przyszła mi do głowy myśl "Czy "To" kasyno jeszcze gdzieś tutaj istnieje?". Zastanawiając sie tak, w pewnym momencie, kątem oka dostrzegłem tabliczkę z napisem "amfiteatr". Amfiteatr w Biedrusku? Niewiele myśląc zawróciłem i powoli pojechałem obsadzoną gęsto drzewami aleją, pośród zabudowań, będących we władaniu dzisiejszego Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych. Po chwili znalazłem się na jej końcu i po prawej stronie ujrzałem jakieś ruiny. Było ciemno i niewiele było widać, przez myśl przebiegło jedynie - "A może to jest kasyno". Amfiteatru zaś ani śladu.

Po powrocie do domu usiadłem przy komputerze i szybko odnalazłem dawne zdjęcia kasyna w internecie.

Piękny widok...

Do Biedruska powróciłem w niedzielę... Ta sama aleja wysadzana drzewami, na końcu której stoją dwie kolumny :

Rzut oka na widniejące za nimi ruiny nie pozostawiał wątpliwości - tamtej nocy oglądałem kasyno. Niestety, dziś obraz ten bardzo odbiega od tego z przed 100 lat. Kasyno znajduje sie w opłakanym stanie, dach i podłoga są w wielu miejscach pozarywane, nie ma żadnych szyb i to nie zapewne dlatego, że jakiś artylerzysta strzelił na wiwat z tarasu. W środku widać jakby ktoś prowadził tam remont, podobno był jakiś nowy właściciel, który chciał zaadaptować kasyno na hotel. Zastany obraz nie sugeruje jednakże, jakoby ten piękny obiekt miał jakiegoś właściciela. Z pięknych trawników nie pozostało nic, porosły drzewami i krzakami.

Wejście od strony ulicy :

Taras :

Taras od strony zachodniej. To właśnie tu miał nastąpić wystrzał, który uderzył po kieszeniach korpus oficerski 7 DAK w następnych latach.

A to dzisiejszy widok klombu, wkoło którego miał zajechać działon i odpalić "Panu Bogu w okno" wedle innej z wersji. W tle widać przebijające przez gęstwinę zieleni ruiny kasyna.

Od klombu, w kierunku brzegu warty opada alejka, na której co kawałek znajdują się kamienne schody :

Schodząc po nich znajdziemy się po chwili jakby na polanie jakowejś :

Dopiero po chwili, kiedy wśród wysokiej trawy, uważnie przyglądając się, wypatrzymy kamienne murki, dojdziemy do tego, że znajdujemy się właśnie w owym amfiteatrze, który wskazuje tabliczka przy głównej ulicy Biedruska.

Wracając obszedłem jeszcze cały budynek dookoła, wszedłem do środka. Serce boli na widok tego, jak niszczeje.

Szkoda słów...

Przemek

Jakieś pięć lat wstecz miałem okazje obejżeć kasyno w scenerii zimowej szkoda tylko że nie znałem historii związanej z tym miejscem i moje zwiedzanie było raczej powierzchowne.

Marcin

ech, łza się w oku kręci

PREZESIK · Wysłany: Wto 11:10, 24 Mar 2009 Temat postu:

Może ktoś kupi kasyno....
[link widoczny dla zalogowanych]

PREZESIK

Nie chciałem już zakładać nowego wątku więc może tu wpisujmy miejsca związane z 7 DAK-iem?
Miejscem w którym byłem dziś, to RADZEWO! Smile

.
Znalezłem dwa potencjalne miejsca w których mógł stacjonować sztab 7 DAK-u. Jedno to szkoła, której starsza część wyglada na przedwojenną. A drugie to coś co (jak mówili mi miejscowi) przed wojną było pałacem, a dziś wygląda na resztki (choć zamieszkałe) sporego majątku. Gdybym miał więcej czasu to może udało by się poszukać kogoś kto pamięta coś z przełomu sierpnia i września 1939 roku. Wystarczy by ktoś wskazał gdzie 1 wrzesnia spadły bomby, tu już w przybliżeniu wiedzielibyśmy gdzie stała kolumna amunicyjna Smile

. Jeszce tam wrócę.

Piotrek

A wiesz, że miałem podobny pomysł? Myślałem o tym chyba ze dwa dni temu Smile

Ach jak cudownie w tym naszym dak'u, bez słów się rozumiemy Smile

Cóż, można urządzić jakąś wycieczkę do Radzewa w któryś weekend...

PREZESIK

Jestem za!
Może pod koniec września? Po imprezie w CSWL?

Marcin

Jestem za!!!!! Ja wiem gdzie mogły być stanowiska ogniowe - mam je wbite w GPSa. W dodatku proponuję przeszukanie u pastora w Bninie oraz aresztowanie niejakiego Bunscha. Wink

Paweł_39

Dzisiejsza wyprawa do Srebrnej Góry przyniosła także niespodziewane spotkanie. Piotr D., Arek i ja skręciliśmy w drodze powrotnej do kasyna w Biedrusku. Oto jego stan wewnątrz.

sebol13

Kurcze, podobny los spotkał kasyno w Bielsku Białej, kiedy wojsko oddało obiekt, ten stał opustoszały i był wiecznie okradany ze wszystkiego i to w samym centrum miasta.

Słyszałem, że podobno ktoś się wreszcie za nie wziął i odnawia wg. starego planu.

Rogatywka5

U nas w Piotrkowie Trybunalskim nie ma nawet śladu po koszarach 25 Pułku Piechoty ( wiem że to zające ale przypomnienie się należy ) .Pułk stał w czterech miejscach :
1. Dowództwo , 1/25 pp plutony: pionierów , p-gaz , rusznikarnia przy ul. Zamkowej - dzisjaj tzw. plac pofranciszkański , teren leżący odłogiem w centrum miasta ( 5 min spaceru od rynku )
2. II/25 PP z izbą chorych przy ówczesnej Józefa Piłsudskiego 122 dzisjaj Wojska Polskiego 122 ( dzisjaj tam stoją bloki z PRL
3. III/25 PP , pluton łączności, Orkiestra przy J. Piłsudskiego 121 dzisjaj Wojska Polskiego 121 ( dzisjaj tam stoi Kaufland )
4. Tabory, Pluton zwiadowców konnych , Kompania dział p-panc pluton artylerii , łażnia, magazyny przy ulicy Wolborskiej 6 , dzisjaj siedziba PKS
Więc nie tylko w Biedrusku i Bielsku Białej tereny po jednostkach II rp są zaniedbane